Theo số liệu của ngân hàng đầu tư Goldman Sachs, trong năm 2020 các nhà đầu tư nữ đạt được thành tích đầu tư tốt hơn đồng nghiệp nam. Có tới 43% số quỹ do đa số phái nữ quản lý vượt mục tiêu đầu tư đề ra trong năm, so với con số 41% tại các quỹ được lãnh đạo bởi đa số nhà đầu tư nam. Dù vào nghề tình cờ hay chủ ý, con đường trở thành nhà đầu tư – nhất là trong lĩnh vực vốn mạo hiểm – của các bóng hồng cũng gập ghềnh không kém…
Học hỏi để bước vào thế giới “mạo hiểm”
Các nhà đầu tư nữ cho rằng bước chân vào thế giới đầu tư mạo hiểm là nơi họ được khám phá thế giới mà khi mở ra thành bất tận. Là chị gái tỷ phú Mark Zuckerberg tại Silicon Valley, Randi Zuckerberg phải mất nhiều thời gian để thoát khỏi cái bóng quá lớn của ông chủ Facebook. Khởi đầu từ vị trí giám đốc marketing của Facebook, bà gặt hái được những thành tựu đưa tên tuổi Facebook ra toàn cầu với việc sáng tạo ra Facebook Live. Tuy vậy, đối với Randi những thành công đó chỉ là bước đầu. Được truyền cảm hứng bởi nhiều nhà đầu tư nữ trong môi trường làm việc, bà đã nghĩ đến việc tiêu tiền để thay đổi thế giới.
Đến lượt mình trở thành nhà đầu tư, Randi quyết tâm trở thành nhà đầu tư và truyền cảm hứng cho các startup nữ. Bà có khát vọng thay đổi thế giới trong đó phụ nữ có tiếng nói nặng cân hơn trong xã hội – Randi nói trong webinar do công ty truyền thông S World tổ chức tại TP.HCM hồi tháng 5.2021.
Trong trao đổi riêng với Thế Giới Hội Nhập, Maggie Võ, giám đốc thông tin quỹ đầu tư Fuel Venture Capital của Mỹ, để trở thành nhà đầu tư nữ thành công tại Mỹ là một quãng đường dài chị học hỏi từ nhà trường và từ môi trường kinh doanh.
Khi rời Việt Nam 17 năm trước, Maggie đã muốn tìm cách áp dụng môn chị học xuất sắc tại đại học là môn toán học vào thực tế. Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành toán học và tài chính, Maggie đã học chứng chỉ chuyên gia phân tích tài chính CFA của Hiệp hội quốc tế dành cho các nhà quản lý đầu tư chuyên nghiệp. Không chỉ học lý thuyết suông, Maggie đã lăn xả vào môi trường kinh doanh để tìm tòi cơ hội cho mình. Nhờ vậy mà chị đã nhận ra lĩnh vực đầu tư là nơi mình có thể khám phá mọi khả năng tiềm tàng của mình. Trở thành một nhà đầu tư, Maggie đã khám phá bản thân có khả năng lập luận, đánh giá, và phân tích sắc bén. Đây là môi trường chị có thể thoải mái biểu diễn toán học trên những thương vụ đầu tư tài chính.
Bà Lê Diệp Kiều Trang – đồng sáng lập quỹ đầu tư Alabaster, giám đốc tài chính Arevo – cho rằng các doanh nhân nữ đều có tố chất làm một nhà đầu tư giỏi. Tại webinar, bà nói: “Doanh nhân nữ người Việt có bản năng tuyệt vời. Họ có thể kiện toàn nhiều việc một lúc để làm vợ, làm mẹ và điều hành công ty rất giỏi. Vậy nên tôi mới tự hỏi tại sao phụ nữ không tấn công vào công nghệ trong vai trò làm nhà đầu tư?”. Lê Diệp Kiều Trang là cái tên không còn xa lạ với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam. Bà đã từng đảm nhận các vị trí điều hành cấp cao: phó giám đốc điều hành Fossil Group, giám đốc quốc gia phụ trách Việt Nam của Facebook và tổng giám đốc Go-Viet.
Ba nhà đầu tư đều cho rằng để trở thành một người đầu tư lão luyện họ phải phấn đấu rất nhiều. Thị trường đầu tư mạo hiểm thay đổi mỗi ngày nên họ chưa bao giờ ngừng học hỏi dù đã có rất nhiều kinh nghiệm.
Khẩu vị đa dạng
Bà Trang cho rằng nữ giới thường đầu tư vào những lĩnh vực mà họ mong muốn phải phát triển bền vững. Họ muốn đưa sự sáng tạo và cải tiến vào những lĩnh vực mình thích để phát triển hướng về tương lai. Vì thế, bà Trang đầu tư vào khoa học và năng lượng mới, năng lượng tái tạo. Còn Maggie lại yêu thích mảng khoa học dữ liệu. Dù Randi yêu thích các sáng tạo công nghệ mới như tiền điện tử, blockchain và trí tuệ nhân tạo (AI), nhưng bà lại rót tiền nhiều vào âm nhạc và sân khấu kịch nghệ, đặc biệt là chương trình biểu diễn Broadway.
Nhà đầu tư nữ có xu hướng nhìn vào con người để định lượng một thương vụ đầu tư. Vì phải cùng startup đồng hành trên quãng đường dài, nên các nhà đầu tư nữ thường đòi hỏi người sáng lập của startup phải cống hiến và đưa ra được các sản phẩm phù hợp với thị trường.
Ngoài ra, Randi luôn nhìn vào khách hàng để quyết định xem có nên đầu tư vào sản phẩm của startup không. Vì cuối cùng thì sản phẩm làm ra để dành cho thị trường sử dụng. Cũng lý do này, Randi đã đầu tư vào công ty chăm sóc sức khỏe dù nhận nhiều lời chê cười. Chỉ sau vài năm, startup này đã lớn mạnh lên tầm quốc tế.
“Nhà đầu tư nữ thường đầu tư vào các giải pháp bền vững, hướng về tương lai”
— Lê Diệp Kiều Trang
Vẫn nữ tính nhưng lăn xả
Maggie cho hay nhà đầu tư nữ thường xuyên kiểm tra con số nhiều lần và chỉ chấp nhận mức độ rủi ro trong sức chịu đựng. “Điều này sẽ làm hài lòng các nhà tài chính nhưng đôi khi vuột mất cơ hội của các cú đầu tư đình đám”, cô phát biểu.
Tuy nhiên, Maggie cho rằng nhà đầu tư nữ có điểm mạnh là họ rất hiểu điểm yếu của mình để bổ khuyết. Cô nói: “Trước khi leo lên lưng con ngựa bất kham là lĩnh vực công nghệ mới nổi hay các ý tưởng kinh doanh sáng tạo, tôi vẫn tiếp tục học hỏi từ bất kỳ chuyên gia nào, bất kể là nữ hay nam. Sau đó, tôi sẽ tự tin tăng tốc phi mã.” Dù có tay nghề cao và nhiều năm kinh nghiệm về kỹ thuật thẩm định startup (due diligence) hay rà soát chỉ số đo lường hiệu quả công việc KPI, Maggie hiểu rằng điểm mạnh của mình mang lại giá trị cho quỹ mà cô quản lý.
Mọi người thường quen với hình ảnh CEO nữ trẻ trung và thanh lịch của bà Lê Diệp Kiều Trang. Nhưng ít ai chú ý đến hình ảnh cựu CEO hãng xe công nghệ cũng đội nón bảo hiểm hòa vào vai trò tài xế xe công nghệ của bà – cũng “đầu bù tóc rối” để cạnh tranh với đồng nghiệp nam. Dù rằng chỉ là những thước phim để quảng bá cho Go-Viet, nhưng cũng bộc lộ tính can trường, xông pha của cựu CEO Go-Viet.
Randi cho rằng phụ nữ phải lăn xả vào học từ A-Z về lĩnh vực mà mình đầu tư vì tiền vốn sẽ tăng lên rất nhiều hoặc mất đi hết. Nhờ vậy mà bà đã tạo dựng cho mình khả năng điều hành không chỉ một mà rất nhiều công ty cùng lúc.
Bà nói các nhà đầu tư nữ nên đa dạng danh mục đầu tư từ 20 – 30 doanh nghiệp. Bà cũng đề nghị các startup Việt nên tham gia hoạt động gọi vốn cộng đồng, một mô hình đã hình thành từ lâu tại các quốc gia phát triển và có thể sẽ là xu thế mới tại Việt Nam trong những năm tới.
Mỹ Huyền (Theo TGHN)
6 startup định hình lại ngành công nghệ nông nghiệp
