Các doanh nghiệp Nhật Bản tự mình giải quyết vấn đề thiếu hụt nhân tài. Và một số công ty lớn sẵn sàng hỗ trợ nhân viên đeo đuổi các chương trình tiến sĩ.
Hãng sản xuất thiết bị chính xác Shimadzu thực hiện chương trình tuyển dụng những người có bằng thạc sĩ và khuyến khích họ theo đuổi bằng tiến sĩ. Những nhân viên đủ điều kiện tham gia chương trình sẽ nhận được lương trong thời gian học sau đại học, cũng như hỗ trợ học phí.
Hiện tại, trường duy nhất đủ điều kiện được Shimadzu đưa vào chương trình là Đại học Osaka. Nhưng từ tháng 4 tới, hãng sẽ hợp tác với hai trường đại học khác.
Trụ sở chính tại Kyoto, Shimadzu đặt mục tiêu có 500 công nhân có tay nghề cao trong năm tài chính kết thúc vào tháng 3-2026, nhiều hơn 25% so với mức hiện tại.
Mảng kinh doanh cốt lõi của Shimadzu là thiết bị đo lường cho ngành dược phẩm và khoa học môi trường. Với nhiều tài năng công nghệ hơn, công ty đặt mục tiêu đẩy nhanh hoạt động nghiên cứu và phát triển trong các lĩnh vực như máy sản xuất thịt nuôi cấy trong phòng thí nghiệm.
Số người có bằng tiến sĩ tại Nhật Bản hiện ít hơn các quốc gia khác. Theo Viện Chính sách Khoa học và Công nghệ Quốc gia thuộc Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao, Khoa học và Công nghệ, vào năm 2021 Nhật Bản có khoảng 130 tiến sĩ trên 1 triệu người, kém xa Hàn Quốc và Vương quốc Anh, nơi có khoảng 340 tiến sĩ trong năm gần đây nhất theo dữ liệu.
Tại Mỹ, gần 70% quản lý cấp cao có bằng sau đại học và chỉ hơn 10% có bằng tiến sĩ. Tại Nhật Bản, con số này chỉ lần lượt là 15% và 2%. Ở nước ngoài, các nghiên cứu sinh tiến sĩ vẫn đang làm việc thường tiếp tục nghiên cứu tại các trường đại học hoặc viện khoa học rồi quay trở lại công ty.
Cạnh tranh giành nhân tài trẻ đang ngày càng nóng lên. Tại Nhật Bản, tỷ lệ việc làm đối với sinh viên đại học và sau đại học dự kiến hoàn thành chương trình học vào năm 2025 là 1,75, tăng 0,04 điểm so với năm học 2024, theo Recruit Works Institute.
Không có số liệu về lượng sinh viên sau đại học. Tuy nhiên, các doanh nghiệp khó tuyển được người có bằng sau đại học so với cử nhân.
Đối mặt với tình trạng thiếu nguồn lực như vậy, doanh nghiệp đã hành động.
Tập đoàn công nghệ NEC đã hợp tác với Viện Khoa học Tokyo trong một sáng kiến nhằm tạo việc làm cho người có bằng thạc sĩ muốn làm việc trong lĩnh vực R&D khoảng ba năm trước ngày tuyển dụng và làm việc chính thức tại NEC. Chương trình này nhằm mục đích xoa dịu nỗi lo lắng của các ứng viên tiến sĩ về việc làm trong tương lai và cho phép họ tập trung vào việc trau dồi các kỹ năng nâng cao.
Chương trình này đã giúp NEC đảm bảo nguồn nhân tài trước các nhà tuyển dụng khác. Hiện đã có một nghiên cứu sinh tiến sĩ nhận lời và sẽ gia nhập công ty sau tháng 4-2027. NEC đặt mục tiêu dần dần có nhiều trường tham gia hơn.
Các công ty khác đang thúc đẩy đào tạo lại kỹ năng. Mitsui E&S, hãng sản xuất cần cẩu sử dụng tại cảng, đã bắt đầu chương trình hỗ trợ học phí vào tháng 8-2024 cho những nhân viên đã đăng ký khóa học tiến sĩ. Khoản hỗ trợ lên tới 1 triệu yen (6.700 đô la) mỗi năm.Hãng cũng cho phép người lao động đi làm bốn ngày mỗi tuần và dành một ngày cho việc học.
Theo Nikkei Asia
Ricky Hồ / BSA Media
