Khi cuộc đời cho ta quả dứa… thì ta sẽ làm ra vải, chất tẩy rửa và nước mắm chay

Talk show diễn ra trong khuôn khổ Diễn đàn “Chuyển đổi Xanh và Ngày hội Tái chế 2025”, tại Dinh Thống Nhất TP.HCM. Talk show được dẫn dắt bởi nhà báo Vũ Kim Hạnh, người rất tâm huyết với chuyển đổi xanh và kinh tế tuần hoàn.
Chiều 31/7, dưới sự điều phối của nhà báo Vũ Kim Hạnh, talk show “Khi cuộc đời cho ta quả dứa” đã mang đến một cuộc trò chuyện thực tế, thú vị và đầy bất ngờ của ba doanh nghiệp tưởng chừng chẳng liên quan gì đến quả dứa đó là Faslink – dệt may, Fuwa3e – chất tẩy rửa và Liên Thành nước mắm.
Fuwa3e lên men vỏ làm chất tẩy rửa
Mở đầu talk show ông Lê Duy Hoàng – Nhà sáng lập, thành viên HĐQT, Giám đốc Sản xuất Công ty TNHH Fuwa Biotech, chia sẻ câu chuyện từ vỏ dứa thành chất tẩy rửa như thế nào.
Câu chuyện bắt đầu từ vùng đất Thanh Hóa, nơi trồng dứa nhiều nhất Việt Nam. Ở đây người ta thu mua lõi dứa xuất đi châu Âu, nhưng vỏ quả dứa thì bị vứt bỏ. “Trong một lần khi biết về eco enzyme – dịch chất lên men từ quả dứa, tôi mới nghĩ sao không sử dụng vỏ quả dứa này, bởi quả dứa vẫn được biết là khử mùi tự nhiên rất tốt. Kho cá bỏ dứa vô sẽ khử mùi tanh. Quả dứa khi gọt được bằng dao inox hay sắt thì đều làm con dao bén và bóng hơn. Từ đó tôi nghĩ ra tại sao mình không tận dụng eco enzyme từ vỏ quả dứa để làm chất tẩy rửa” – ông Hoàng chia sẻ.
Theo ông Hoàng chỉ cần ngâm ủ khoảng 2 tháng thu được eco enzyme, kết hợp với các phụ liệu hữu cơ khác và phụ gia có nguồn gốc thực vật để tạo nên chất tẩy rửa sinh học. Sau 6 năm cho đến nay sản phẩm của Fuwa3e đã chinh phục được các khách hàng ở nhiều thị trường khó tính. Hiện Fuwa3e là hàng tẩy rửa sinh học ở VIệt Nam đã bán được ở các nước được coi là vương quốc của chất tẩy rửa như Hàn Quốc, Mỹ và đặc biệt là ở Đức.
Ông Lê Duy Hoàng – Nhà sáng lập, thành viên HĐQT, Giám đốc Sản xuất Công ty TNHH Fuwa Biotech, kể câu chuyện cách biến vỏ dứa thành chất tẩy rửa sinh học xuất khẩu.
Tuy nhiên, mọi thứ không phải suôn sẻ ngay từ đầu. Khi lần đầu tiên đưa ra thị trường vào cuối năm 2019, sản phẩm tuy thấp hơn các sản phẩm cao cấp nhập khẩu, nhưng lại có giá bán cao gấp đôi sản phẩm thương mại thông thường. “Lúc đó mọi người không biết sản phẩm sinh học, trong giai đoạn đầu hơi nản khi không ai biết. Tuy nhiên, chúng tôi có niềm tin vào sản phẩm xanh nên vẫn liên tục nghiên cứu, cải tiến sản phẩm không ngừng. Đến giờ thì sản phẩm của fuwa3e đã thực sự có giá cả cạnh tranh”- ông Hoàng chia sẻ.
Nhắn nhủ tới các bạn khởi nghiệp xanh, Nhà sáng lập Fuwa3e chúc các bạn khởi nghiệp “sống như trái dứa, bên ngoài gai góc, kiên trì chăm chỉ, chịu đựng các khắc nghiệt, chúng ta sẽ thu được thành quả là vị ngọt ngào bên trong”.
Câu chuyện của cả ba diễn giả đều gây ấn tượng cho các cử tọa trong khán phòng.
Faslink dệt lá thành vải thời trang
Bà Nguyễn Bích Diền – Phó TGĐ Công ty Cổ phần Kết nối Thời trang – Faslink thì lại mang đến một câu chuyện khác rất ấn tượng, cũng về trái dứa, đó là thời trang từ lá dứa.
Bà Diền chia sẻ, dự án vải sợi dứa từ lá dứa đứng trên vai trò một nền tự hào dân tộc, làm sao để đưa sản phẩm thời trang của Việt Nam có chỗ đứng trên thị trường. Sản phẩm quần áo hiện nay ở Việt Nam đều từ các nguyên liệu từ cotton hoặc polyeste, nhưng điểm chung là hơn 90% đều là từ nguyên liệu ngoại nhập. Nguyên liệu do đó là một “nỗi đau” của ngành dệt may, thời trang Việt Nam. Xuất phát từ đó, Faslink và các đối tác cùng nhau phối hợp để biến lá dứa thành quần áo, thành sản phẩm may mặc.
“Rất vui sản phẩm thời trang PINALINA của Faslink được làm từ chất liệu vải sợi dứa, một loại vải được làm từ phụ phẩm nông nghiệp, vừa được trưng bày ở New York và là một trong những sản phẩm bán chạy nhất. Cách đây 1 tháng kể từ công bố sản phẩm PINALINA thì Faslink nhận được đơn hàng đầu tiên là 10.000 chiếc áo đồng phục cung cấp cho một công ty xây dựng ở Việt Nam” – bà Diền nói.
Bà Nguyễn Bích Diền – Phó TGĐ Công ty Cổ phần Kết nối Thời trang – Faslink, nói: “Cảm ơn cuộc đời đã cho chúng tôi những thử thách lớn để chúng tôi có thể tạo ra những sản phẩm giá trị.”
Tuy nhiên, cũng như Fuwa3e mọi sự bắt đầu không hề dễ dàng. Những ngày đầu, sản phẩm dệt thủ công từ sợi lá dứa rất cứng, có lẽ chỉ làm sản phẩm giày, da, vải đan len giỏ hoặc da giày. Nhóm sáng lập Faslink không nghĩ đến khả năng sản xuất công nghiệp quy mô lớn. Nhưng theo bà Diền, đó là cách cuộc đời đã thử thách sự bền bỉ, sáng tạo. Những người sáng lập của Faslink đã phải đi đủ các cơ sở xe sợi để tìm cách làm sao sợi tự nhiên từ gốc thực vật hoặc gốc xenlulô cũng có thể mềm mại như sợi từ cotton hay các loại sợi công nghiệp khác.
“Đó là một thách thức cuộc đời giành cho lá dứa. Đến thời điểm này sản phẩm vải, quần áo từ lá dứa rất thân thiện với người dùng, chống nắng và khử mùi. Chúng tôi đã liên kết với các viện để kiểm nghiệm và tìm ra các tính năng vượt trội này. Để có vải sợi dứa như ngày nay quả thực là một niềm tự hào lớn của chúng tôi” – bà Diền chia sẻ.
Liên Thành chưng cất thành nước mắm chay
Nước mắm chay Liên Thành ra đời từ đầu năm 2012 đến nay đã được hơn 13 năm, bà Hoàng Thị Kim Châu – Giám đốc Công ty Cổ phần Chế biến Thủy Hải Sản Liên Thành, nhớ lại câu chuyện: “Khi cuộc đời cho Liên Thành quả dứa”.
Xuất phát từ năm 2006 – 2007, khi đó thị trường có sự cố nước tương có 3-MCPD (3-monochloropropane-1,2-diol), Liên Thành nghĩ đến việc cung cấp sản phẩm cho người ăn chay với giá thành tốt và đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng. Cũng vào lúc đó cá cơm, nguyên liệu chính cho sản xuất nước mắm cũng rất khan hiếm. Trong bối cảnh đó, ban lãnh đạo Liên Thành mới đặt ra đề bài nghiên cứu tìm ra loại nguyên liệu mới, nhất là phế phẩm từ các ngành khác, để sản xuất nước chấm.
“Trong các loại nguyên liệu chúng tôi nghiên cứu có thịt trái điều, sơ trái mít và bã đậu nành, nhưng đều không thành công. Cho đến năm 2011, một lãnh đạo của Liên Thành có chuyến đi công tác miền Tây. Thời điểm đó dứa (thơm) trúng mùa nhưng giá lại rẻ bằng 1/3 thông thường, để chất đồng đầy ngoài đường. Trước đây, chúng tôi đã có nghiên cứu thành phần trái dứa, có đạm, có enzyme tương tự như nguyên liệu cá cơm. Với lòng trắc ẩn của, Liên Thành quyết định giải cứu 100 tấn dứa, để phục vụ sản xuất nước mắm mặn. Chúng tôi làm quy trình ủ chượp, y chang như sản xuất nước mắm từ cá. 4 tháng sau ra được dung dịch màu vàng rơm như nước mắm, có tính chất như nước mắm từ các truyền thống. Khi đó Liên Thành mới nghĩ đến việc dùng trái thơm làm nguyên liệu chính để sản xuất nước mắm cho người ăn chay” – bà Châu kể.
Bà Hoàng Thị Kim Châu – Giám đốc Công ty Cổ phần Chế biến Thủy Hải Sản Liên Thành, kể lại mối duyên lành với trái dứa của Liên Thành.
Kể về mùi vị giống y thật của nước mắm từ thơm. Bà Châu kể, năm 2012 khi trực tiếp đi bán hàng nước mắm từ thơm bà biếu sư thầy, sư cô và các phật tử tất cả đều rất ngạc nhiên hỏi: “Nước mắm thiệt mà, sao lại gọi là nước mắm chay được?”
Tuy nhiên, theo bà Châu, nước mắm chay từ trái thơm cũng có những thách thức riêng. Đầu tiên vì được sản xuất hoàn toàn từ nước cốt trái thơm nên không bảo quản được lâu. “Vòng đời sản phẩm rất ngắn. Nước mắm mặn nếu không mở thì 2 năm cảm quan không thay đổi, nhưng nước mắm chay thì không được. Đó là những thách thức để chúng tôi phải nghiên cứu, tinh chỉnh, đến nay chúng tôi tự hào là đơn vị tiên phong sản xuất nước mắm chay từ trái thơm và chiếm lĩnh được lòng tin của người tiêu dùng” – bà Châu nói.
“Diễn đàn Chuyển đổi Xanh và Ngày hội Tái chế 2025” là một sự kiện được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhằm mục đích kết nối, chia sẻ và thúc đẩy các giải pháp chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp và đời sống, đồng thời hướng tới phát triển kinh tế tuần hoàn và tăng cường tái chế, tái sử dụng tài nguyên. Sự kiện này là một phần của nỗ lực hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) của Việt Nam.
Diễn đàn do Hội Doanh nghiệp Hàng Việt Nam Chất lượng cao (DN HVNCLC), Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp BSA, Chương trình HVNCLC – Chuẩn hội nhập – BSAS phối hợp tổ chức, với sự đồng hành của Công ty Cổ phần Nhựa tái chế Duy Tân (DUYTAN Recycling).
Diễn đàn là không gian để các chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức và cộng đồng cùng trao đổi, thảo luận về các vấn đề liên quan đến chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Sự kiện còn có các hoạt động như: triển lãm, hội thảo chuyên đề, các buổi tọa đàm, giao lưu, trình diễn các ý tưởng sáng tạo, và các cuộc thi về tái chế, tuần hoàn.
Song song với Diễn đàn là Ngày hội Tái chế, nơi trưng bày, giới thiệu các sản phẩm, mô hình, sáng kiến tái chế, tái sử dụng, và các sản phẩm thân thiện với môi trường, đồng thời tạo cơ hội kết nối giữa các doanh nghiệp, nhà nghiên cứu và cộng đồng.