Khởi nghiệp xanh – Hiện tại và Tương lai

Khởi nghiệp xanh, còn được gọi là khởi nghiệp bền vững, là xu hướng ngày càng phổ biến trong thế giới hiện đại, đặc biệt là trong bối cảnh những thách thức môi trường ngày càng gia tăng. Khởi nghiệp xanh là việc khởi đầu và xây dựng một doanh nghiệp hoặc dự án với mục tiêu không chỉ tạo ra lợi nhuận, mà còn đem lại lợi ích bền vững cho cộng đồng và môi trường.

Các doanh nghiệp được tư vấn và hỗ trợ bởi Trung tâm BSA đã định hướng hoạt động theo tiêu chí của khởi nghiệp xanh. Trong lĩnh vực khởi nghiệp thực phẩm, một số công ty đã nổi lên với việc sản xuất và phân phối thực phẩm từ nguồn nguyên liệu xanh, đạt được từ các phụ liệu của nông nghiệp hoặc không gây tác động tiêu cực lên môi trường. Các công ty này đều tập trung vào việc chế biến thực phẩm từ các thành phần tự nhiên và tái sử dụng tài nguyên một cách hiệu quả để giảm thiểu lượng chất thải. Một trong số các công ty khởi nghiệp xanh trong lĩnh vực này là Spico, do chủ nhân Lê Minh Cương sáng lập. Spico chuyên sản xuất và phân phối các sản phẩm tương ớt từ nguồn nguyên liệu xanh-sạch, đảm bảo sử dụng nguyên liệu hữu cơ để tạo ra các sản phẩm dinh dưỡng và thân thiện với môi trường.

Sản phẩm chủ lực của Spico là tương ớt với hương vị truyền thống. Sử dụng nguyên liệu ớt và cà chua từ những nông hộ canh tác an toàn, Spico kết hợp công thức truyền thống với nông sản địa phương để tạo ra những dòng tương và gia vị độc đáo, thơm ngon và an toàn. Nguyên liệu tươi sạch là tiền đề quan trọng đối với những sản phẩm chất lượng của Spico, và doanh nghiệp này liên kết với các trang trại canh tác theo hướng hữu cơ, thu mua nông sản bản địa từ các nông hộ.

Spico nhất quán trong việc lựa chọn nông sản từ vườn canh tác hữu cơ, hướng đến nguyên liệu sản xuất tương cô đặc và gia vị (ớt, cà chua, dứa) thân thiện với môi trường và nâng cao chất lượng đất, nước và không khí. Spico cũng tập trung vào việc lan tỏa giá trị tích cực này tới những nông hộ xung quanh, hướng đến làm nông thân thiện với môi trường và đảm bảo sức khỏe con người.

Quy trình sản xuất mỗi sản phẩm của Spico được đảm bảo từ nông trại tới thành phẩm gia vị. Những sản phẩm tương và gia vị được nghiên cứu sâu, áp dụng phương pháp tiệt trùng để nâng cao thời hạn sử dụng lên 1 năm mà không cần dùng chất bảo quản. Trong quy trình sản xuất, Spico ưu tiên sử dụng sức người thay vì sức máy móc, chọn lọc và chế biến nguyên liệu thủ công để loại bỏ chất độc hại và hạn chế rác thải và nước thải. Hơn nữa, sản phẩm của Spico đóng gói bằng chai thủy tinh để giảm thiểu rác thải nhựa và thúc đẩy tái sử dụng.

Lemit Foods là một doanh nghiệp khởi nghiệp xanh do bạn Nguyễn Thị Cẩm Nhung sáng lập, chuyên sản xuất và phân phối các sản phẩm từ mít non. Công ty tập trung vào việc sử dụng nguồn nguyên liệu đạt chuẩn Global GAP để tạo ra các sản phẩm dinh dưỡng và thân thiện với môi trường.

Sản phẩm chủ lực của Lemit Foods là pate với hương vị truyền thống, nhưng nguyên liệu hoàn toàn từ thực vật. Doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu mít non từ các trang trại đạt chuẩn Global GAP. Dựa trên các công thức truyền thống và kết hợp với nông sản địa phương, Lemit Foods tạo ra những dòng pate có hương vị đặc trưng thơm ngon và an toàn. Với nguyên liệu quả mít non có cấu trúc giống thịt, Lemit Foods muốn mang đến cho người tiêu dùng dòng sản phẩm thịt thực vật và các sản phẩm liên quan, có hương vị thân quen mà vẫn đảm bảo tốt cho sức khỏe.

Nguyên liệu tươi sạch là tiền đề quan trọng cho những sản phẩm chất lượng của Lemit Foods. Các trang trại liên kết địa phương luôn tuân thủ quy trình canh tác đúng đắn, thân thiện với môi trường và an toàn cho sức khỏe. Trong quá trình trồng, các quả mít non được tỉa bớt để giúp các quả còn lại phát triển tốt. Vì vậy, sử dụng nguyên liệu mít non giúp gia tăng giá trị cây mít và đảm bảo phát triển bền vững, bảo vệ môi trường. Tiêu chí của Lemit Foods là chung tay xây dựng một thế giới nơi mọi người có thể tiếp cận các loại thực phẩm ngon từ thực vật, tốt cho sức khỏe và phù hợp với nông nghiệp bền vững, đồng thời hỗ trợ sự phát triển bền vững cho nông dân và cộng đồng địa phương.

Mỗi sản phẩm của Lemit Foods được sản xuất theo quy trình từ nông trại tới thành phẩm. Sản phẩm được nghiên cứu sâu và áp dụng phương pháp tiệt trùng, giúp nâng thời hạn sử dụng mà không cần dùng chất bảo quản. Quy trình sản xuất của Lemit Foods được chuẩn hóa và hiện đại hóa, đạt tiêu chuẩn ISO 22000:2018 đảm bảo an toàn thực phẩm.

Trong lĩnh vực Khởi nghiệp xanh trong nông nghiệp, mô hình “Vườn rừng bản Thổ” do bạn Nguyễn Lê Ngọc Linh sáng tạo là một ví dụ đáng kể. Mô hình này tập trung vào việc sản xuất trên đất đồi tự nhiên mà không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hay hóa chất. Thông qua việc trồng khu rừng mới, mô hình này giúp bổ sung chất hữu cơ cho đất đai, tái sinh rừng và bảo vệ môi trường bằng việc phủ xanh núi đồi, đồng thời đóng vai trò quan trọng trong việc phòng chống lũ quét và sạt lở đất. Tại Vườn rừng bản Thổ, cùng với các loài cây rừng quý như lim, trám, mắc khén, dổi…, các loại cây có giá trị kinh tế cao được tập trung trồng nhằm tăng nguồn lợi kinh tế. Ngoài ra, cây dổi rừng được trồng để lấy hạt, các loại cây ăn quả như bưởi, cam, ổi, mít cũng được phát triển. Dưới tán rừng, các loại cây hoa màu, cây bobo và cây ngô được trồng để làm thức ăn gia súc. Đồng thời các cây dược liệu như cây thiên môn đông, gừng, nghệ, tỏi cũng được trồng.

Ngoài việc trồng cây, ong và gà cũng được phát triển trong khu vườn rừng này. Các sản phẩm của “Vườn rừng bản Thổ” đã được bán ra thị trường trong và ngoài tỉnh, như mật ong, các loại cây rừng, dược liệu, trái cây và nguyên liệu để chế biến thức ăn gia súc. Doanh thu của mô hình này đã đạt khoảng 600 triệu đồng/năm, cung cấp việc làm thường xuyên cho 4 lao động chính và 10 lao động thời vụ với mức lương 4 – 5 triệu đồng/người/tháng.

Cây dừa nước được trồng nhiều tại Cần Giờ, bản thân cây dừa nước có giá trị kinh tế không cao. Người ta chủ yếu thu hoạch lá và buồng dừa nước. Đây là những sản phẩm có giá trị thấp. Song song đó, quá trình đô thị hóa phát triển, đó cũng là nguyên nhân khiến cho rừng dừa nước bị thu hẹp. Việc giảm thiểu diện tích trồng dừa nước gây tác động không nhỏ đến lá phổi xanh của thành phố và tác động đến biến đổi khí hậu. Mật dừa nước “Ông Sáu” là một dự án khởi nghiệp xanh trong lĩnh vực nông nghiệp và chế biến thực phẩm. Dự án này tập trung vào việc bảo tồn rừng dừa nước trên diện tích gần 1 nghìn hecta ở Cần Giờ và gia tăng giá trị cho cây dừa nước thông qua sản phẩm mật dừa nước. Mật dừa nước có chỉ số đường huyết thấp (GI = 17) phù hợp cho những bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường type 2. Trên cơ sở của dự án, Công ty TNHH Phát Triển Dừa Nước Việt Nam (VietNipa) được thành lập, giám đốc là anh Phan Minh Tiến.

Mục tiêu của công ty là khai thác dung dịch nước có vị ngọt từ cây dừa nước, sau đó cô lại thành dịch sánh, có màu vàng nâu, vị ngọt, được gọi là mật dừa nước. Từ việc khai thác mật dừa nước, người dân địa phương đã có thu nhập ổn định. Người ta có thể thu được từ 15 – 20 tấn mật/ha mà không cần chăm sóc nhiều. Với rừng dừa nước có sẵn, người dân có điều kiện tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, mà vẫn bảo tồn rừng dừa, góp phần phát triển bền vững.

Đây là các ví dụ điển hình về khởi nghiệp xanh trong lĩnh vực thực phẩm và nông nghiệp, nơi doanh nghiệp không chỉ hướng tới tạo ra lợi nhuận mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và xã hội. Những doanh nghiệp này không chỉ là những người tiên phong trong việc xây dựng mô hình kinh doanh bền vững, mà còn truyền cảm hứng cho cộng đồng doanh nghiệp khác. Bằng cách đồng hành cùng việc kinh doanh, họ chứng minh rằng việc bảo vệ môi trường và xã hội không chỉ là mục tiêu có thể đạt được, mà còn đem lại lợi ích lâu dài và bền vững cho mỗi cá nhân và cả cộng đồng.

Điều này thúc đẩy sự phát triển của khởi nghiệp xanh trong lĩnh vực thực phẩm và nông nghiệp, góp phần xây dựng một tương lai bền vững và hài hòa giữa con người và môi trường.

Tăng cường hiệu quả, giảm thiểu rủi ro

Trong lĩnh vực khởi nghiệp xanh, các nhà sáng tạo không chỉ tập trung vào việc cải thiện hiệu suất và tối ưu hóa công nghệ, mà còn chú trọng đến việc sử dụng tài nguyên môi trường một cách hợp lý và giảm thiểu tác động tiêu cực lên tự nhiên. Các ý tưởng và sản phẩm trong lĩnh vực này thường xoay quanh việc sử dụng nguồn năng lượng tái tạo, tái chế và tái sử dụng các vật liệu, tối ưu hóa quy trình sản xuất để giảm lượng khí thải và chất thải, đồng thời đảm bảo tính bền vững của các mô hình kinh doanh.

Một trong những đặc điểm quan trọng của khởi nghiệp xanh là sự tham gia tích cực của cộng đồng và các bên liên quan. Các doanh nghiệp xanh thường đề cao sự tương tác và giao lưu với cộng đồng, lắng nghe ý kiến từ cộng đồng và đáp ứng nhu cầu của xã hội. Nhờ vào sự chia sẻ thông tin và tạo sự đồng thuận, khởi nghiệp xanh có thể tăng cường hiệu quả và giảm thiểu rủi ro, đồng thời giúp mọi người có được một môi trường sống tốt đẹp hơn.

Khởi nghiệp xanh không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn có vai trò quan trọng trong việc giải quyết các vấn đề môi trường toàn cầu. Bằng cách tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có tác động tích cực lên môi trường, khởi nghiệp xanh đã và đang góp phần vào việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ đa dạng sinh học.

Điển hình của khởi nghiệp xanh có thể là các công ty sản xuất năng lượng từ nguồn mặt trời, các dự án tái chế và chế tạo sản phẩm từ rác thải, các công ty tối ưu hóa quy trình sản xuất công nghiệp để tiết kiệm năng lượng và nguyên liệu, cũng như các ứng dụng công nghệ thông minh giúp người dân sử dụng tài nguyên môi trường một cách hiệu quả.

Tổ chức và hỗ trợ khởi nghiệp xanh đang dần trở nên phổ biến, và các chính phủ cũng đã và đang đưa ra các chính sách hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp xanh phát triển và phát triển bền vững. Nhờ vào sự tập trung và nỗ lực chung của xã hội, khởi nghiệp xanh có tiềm năng góp phần đáng kể vào việc xây dựng một tương lai tươi sáng hơn, hài hòa hơn giữa con người và tự nhiên.