Máy dò khói giúp sớm phát hiện ung thư

Tìm các cách mới để sớm phát hiện ung thư, nhất là những bệnh khó chữa như ung thư thực quản, là cần thiết để cải thiện tỷ lệ sống sót

Các nhà nghiên cứu Anh đã phát triển được một cách xét nghiệm máu đơn giản, có thể phát hiện ung thư từ trước khi có những triệu chứng đáng chú ý. Đây là một bước đột phá có thể cứu sống hàng ngàn người.

Cách thử máu này do những nhà nghiên cứu thuộc Đại học y Swansea (Anh) nghĩ ra, gọi nó là “máy dò khói”, vì nó không thật sự phát hiện ung thư, nhưng phát hiện sự thay đổi của hồng cầu, điều xảy ra khi có ung thư.

Trưởng nhóm nghiên cứu là Giáo sư Gareth Jenkins, giải thích: “Cách thử này có thể gọi là “máy dò khói ung thư”, vì máy dò khói không phát hiện sự hiện hữu của lửa trong nhà chúng ta, nhưng phát hiện sản phẩm phụ của lửa là khói. Cách thử này phát hiện được ung thư, bằng cách phát hiện ra “khói” tức những tế bào máu biến đổi.

Thành ngữ “không có lửa thì sao có khói” cũng có thể áp dụng thành “không ưng thư thì sao có sự đột biến”, khi sự biến đổi là nguyên nhân chính của sự phát triển ung thư”.

Cuộc xét nghiệm máu chỉ mất vài giờ, với các thiết bị đúng chuẩn phòng thí nghiệm. Vì đây là một cách xét nghiệm đơn giản và chỉ tốn 35 bảng Anh, nó có thể được dùng để theo dõi người có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư. Các nhà nghiên cứu khẳng định cách xét nghiệm máu này có thể phát hiện ung thư trước khi có bất kỳ triệu chứng đáng chú ý nào: “Nó có thể có tiềm năng lớn, khi chẩn đoán sớm là yếu tố chính của tỷ lệ sống sót”, theo tuyên bố về cuộc nghiên cứu.

Sớm phát hiện ung thư là yếu tố chính để chữa trị thành công. Nếu một khối u được phát hiện ở một bộ phận cơ thể, thì có nhiều cơ may giải phẫu cắt bỏ nó thành công. Nhưng nếu ung thư lan sang bộ phận cơ thể khác, có nguy cơ cao người bệnh sẽ chết.

Nhóm nghiên cứu đã phát triển “máy dò khói” trong 4 năm qua, nghiên cứu 300 người khỏe mạnh, bệnh nhân có dấu hiệu tiền ung thư và bệnh nhân bị ung thư thực quản. “Máy dò khói” đã phát hiện sự đột biến của các protein trên bề mặt của các tế bào hồng cầu.

Ở những người khỏe mạnh, tỷ lệ đột biến trung bình là 5 trên 1 triệu, nhưng ở bệnh nhân ung thư, tỷ lệ đột biến này có thể từ 50 đến 100 lần trên 1 triệu. Những đột biến này không giữ vai trò phát bệnh ung thư, nhưng các nhà nghiên cứu mô tả hậu quả là “tổn thất không thể lường trước” do bệnh ung thư gây ra.

Tuyên bố của nhóm nghiên cứu viết: “Lợi ích của sự đột biến tế bào hồng cầu là có thể theo dõi nó bằng một cách đơn giản và hiệu quả”.

Giáo sư Jenkins nói một trong những lý do bệnh ung thư thực quản gây chết người là thường vì phát hiện quá trễ. Bệnh nhân chỉ sống thêm được 1 năm sau khi chẩn đoán, và chỉ có 15 % bệnh nhân sống được thêm 5 năm.  Mỗi năm ở Anh có khoảng 7.000 ca bệnh, và Giáo sư Jenkins nói những người này “rất hài lòng” việc có một cách xét nghiệm có thể phát hiện ung thư ngay từ rất sớm.

Nhóm nghiên cứu của ông bắt đầu xem xét liệu có thể dùng “máy dò khói” để phát hiện ung thư tuyến tụy hay không. Giáo sư Jenkins nói nhóm cần tìm ra chứng cứ rằng cách xét nghiệm máu có thể có hiệu quả với các dạng bệnh ung thư khác, nhưng ông nói thêm rằng “khó có thể tưởng tượng nó chỉ  có hiệu quả với ung thư thực quản”.

Cải thiện tỷ lệ sống sót

Tiến sĩ Aine McCarthy, thuộc tổ chức Nghiên cứu ung thư Vương quốc Anh, nói: “Tìm các cách mới để sớm phát hiện ung thư, nhất là những bệnh khó chữa như ung thư thực quản, là cần thiết để cải thiện tỷ lệ sống sót. Đó là lý do tại sao các nghiên cứu này – sử dụng mẫu máu để phát hiện DNA bị tổn hại là dấu hiệu ung thư – rất đáng khích lệ, vì chúng có thể giúp sớm phát hiện các ca ung thư thực quản. Nhưng cấp độ nghiên cứu lớn hơn là cần thiết, để xác minh kết quả và chứng tỏ cách xét nghiệm máu đáng tin cậy, trước khi sử dụng nó ở bệnh viện”.

Phúc Hy (theo Daily Beast)