Trong nửa đầu năm 2022, xuất khẩu (XK) đang là điểm sáng của nền kinh tế Việt Nam, trong đó ngành nông nghiệp đóng vai trò chủ chốt. Kết quả xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản đạt gần 28 tỷ USD, tăng 13,9% so với cùng kỳ năm 2021. Có 9 sản phẩm, nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu đạt trên 1 tỷ USD, gồm: cà phê, cao su, điều, rau quả, gạo, cá tra, tôm, sản phẩm gỗ, đầu vào phục vụ sản xuất.
Đây là chia sẻ của các chuyên gia tại buổi toạ đàm “Nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản”, do báo Hải Quan tổ chức vào ngày 26/7/2022 tại TP.HCM. Sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo ngành hải quan, ngành Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn, Cục xúc tiến thương mại của Bộ Công thương, đại diện các Cục Hải quan tỉnh, thành phố: TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa- Vũng Tàu, An Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang, Đắc Lắc, Tây Ninh, Lạng Sơn…; các Hiệp hội doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế và gần 100 doanh nghiệp.
Mặc dù ngành nông nghiệp mang về thặng dư thương mại ấn tượng với khoảng 5,75 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm, nhưng các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn như: Lạm phát tăng cao ở nhiều thị trường xuất khẩu, ảnh hưởng của chiến sự Nga – Ukraine… khiến giá vật tư, nguyên liệu đầu vào, chi phí logistics tăng mạnh; cùng với tình trạng thiếu nguyên liệu sản xuất… đã ảnh hưởng trực tiếp đến giá thành XK hàng hóa. Đặc biệt, tình trạng mặt hàng nông, thủy sản ùn tắc tại một số cửa khẩu phía Bắc trong thời gian qua cho thấy ngành nông nghiệp cần có sự thay đổi mạnh mẽ trong sản xuất, chế biến để có thể đáp ứng tốt hơn những yêu cầu của thị trường xuất khẩu.
“Qua buổi tọa đàm này, các diễn giả, các hiệp hội, quý doanh nghiệp sẽ có nhiều ý kiến nhận diện thực trạng khó khăn, hạn chế hiện nay về nội tại của ngành, thị trường, về thủ tục, hay về cơ chế chính sách,… để qua đó có những hiến kế, đưa ra những giải pháp hữu hiện nhằm thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản Việt Nam chiếm lĩnh thị trường thế giới, đạt được mục tiêu kế hoạch mà ngành nông nghiệp đề ra năm 2022, cũng như phát triển bền vững trong những năm tới”. Bà Vũ Thị Ánh Hồng, Tổng biên tập Báo Hải quan chia sẻ.
Ở góc độ cơ quan quản lý nhà nước về Hải quan, Cục Giám sát Quản lý – Tổng cục hải quan cho biết, hoạt động xuất khẩu nông sản, thủy sản được nhà nước khuyến khích với nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi tối đa. Thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, đặc biệt là hàng nông, thủy sản đơn giản, tạo thuận lợi thương mại và được ưu tiên trong thực hiện thủ tục hải quan, kiểm tra, giám sát hải quan. Tuy nhiên, ông Đào Duy Tám cho rằng, hiện nay, tình hình dịch bệnh Covid-19 vẫn có thể diễn biến phức tạp do đã xuất hiện biến chủng mới; nhiều nước trên thế giới còn áp dụng chặt chẽ các biện pháp kiểm soát phòng, chống dịch nên hoạt động xuất nhập khẩu có thể bị ảnh hưởng.
Để hạn chế ảnh hưởng, thiệt hại từ dịch bệnh, chúng tôi khuyến nghị các doanh nghiệp khi xuất nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là đối với mặt hàng nông, thủy sản cần nghiên cứu, nắm tình hình diễn biến dịch bệnh và chính sách kiểm soát phòng chống dịch của Việt Nam cũng như các nước có liên quan kịp thời, thực hiện hoạt động thương mại theo thông lệ quốc tế. Các nội dung thỏa thuận trong hợp đồng thương mại quốc tế cần chặt chẽ và có những điều khoản dành riêng cho trường hợp ảnh hưởng do dịch bệnh/ thiên tai…. Doanh nghiệp cần nâng cao chất lượng nông sản theo hướng đáp ứng được các điều kiện, tiêu chuẩn của các nước nhập khẩu, đa dạng hóa đối tượng khách hàng và thị trường xuất khẩu nông sản để tránh phụ thuộc vào các đối tượng khách hàng, thị trường truyền thống và đặc biệt là cần hoàn thành thủ tục hải quan sớm để khi hàng hóa đưa ra cửa khẩu không phải chờ đợi, bảo quản chờ xuất khẩu. Ông Đào Duy Tám – Phó Cục trưởng nhấn mạnh.
Trong khi đó, phân tích về những cơ hội xuất khẩu từ các FTA, Tổ Công tác miền Nam Cục Xúc tiến Thương mại – Bộ Công Thương cho biết, Việt Nam đã ký kết 15 FTA. Việc đàm phán và ký kết thành công nhiều FTA với các đối tác thương mại quan trọng hàng đầu của Việt Nam hứa hẹn mang lại nhiều cơ hội về tăng trưởng kinh tế, đa dạng hóa thị trường xuất – nhập khẩu trong thời gian tới. Việc thực hiện cam kết FTA với các nước châu Âu và khu vực khác trên thế giới sẽ giúp phát triển thị trường xuất – nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam đa dạng, cân bằng và đạt hiệu quả hơn. Để tận dụng các cơ hội mà EVFTA mang lại, ngoài nghiên cứu quy định các thị trường các FTA, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy kinh doanh trong bối cảnh mới, lấy sức ép về cạnh tranh là động lực để đổi mới và phát triển.
Một số hình ảnh tại Toạ đàm
