AI và robot chính là hai công cụ chính mà Singapore đang sử dụng để giải quyết bài toán của xã hội đang già hóa nhanh chóng. Các số liệu chính thức trong tuần này của Singapore cho thấy dân số lượng người trên 65 tuổi lần đầu tiên vượt mốc 20% tổng dân số.
Dân số trong độ tuổi lao động đang giảm dần, trong khi các dự án lớn đang thi công đòi hỏi nhiều lao động hơn, chẳng hạn như việc xây dựng Nhà ga số 5 của Sân bay Changi. Dân số nước ngoài tại Singapore đã tăng 2,7% lên 1,906 triệu người trong năm qua, chủ yếu là công nhân xây dựng và lao động trong nước. Điều này giúp tổng dân số hòn đảo tăng 1,2% lên 6,11 triệu người.
Đứng đầu ASEAN về tốc độ lão hóa dân số
Singapore chính thức trở thành quốc gia đầu tiên ở Đông Nam Á đạt đến mức độ già hóa này khi các nhà hoạch định chính sách đang tìm cách đối phó với những thách thức của một xã hội già hóa.
Theo báo cáo Tóm tắt Dân số 2025 do chính phủ Singapore công bố tuần này, tỷ lệ công dân từ 65 tuổi trở lên đã đạt 20,7% tính đến tháng 6, tăng từ 19,9% của năm trước
Theo báo cáo, con số này đánh dấu sự gia tăng mạnh mẽ từ mức 13,1% của một thập niên trước, và tỷ lệ này dự kiến sẽ tăng lên 23,9% vào năm 2030.
“Số lượng công dân từ 80 tuổi trở lên cũng tăng khoảng 60%, từ 91.000 người vào năm 2015 lên 145.000 người vào năm 2025”, báo cáo viết.
Ngược lại, tỷ lệ dân số trong độ tuổi 20-64 chiếm 59,8% tổng dân số tính đến tháng 6, giảm so với mức 60,4% của năm ngoái và 64,5% của một thập niên trước.
Sự thay đổi nhân khẩu học này là hệ quả của tỷ lệ sinh thấp. Tổng tỷ suất sinh của cư dân, bao gồm cả thường trú nhân, vẫn ở mức thấp kỷ lục là 0,97 vào năm ngoái, nằm trong số ít nền kinh tế ở châu Á ghi nhận mức dưới 1.
Đảo quốc sư tử đứng đầu ở Đông Nam Á về tốc độ lão hóa. Thái Lan, quốc gia có tỷ lệ già hóa cao thứ hai trong khu vực, có 15% dân số từ 65 tuổi trở lên vào năm 2024, tiếp theo là Việt Nam với 9%, theo Ngân hàng Thế giới.
Ở châu Á, cũng trong năm 2024 Nhật Bản có tỷ lệ người cao tuổi cao nhất, với 30% dân số từ 65 tuổi trở lên, tiếp theo là Hồng Kông với 23%. Con số này của Trung Quốc đại lục và Ấn Độ lần lượt là 15% và 7%, theo cơ sở dữ liệu của Ngân hàng Thế giới.
Lời giải cho bài toán nhân lực
Vấn đề thiếu hụt nhân công đang trở nên nan giải ở hòn đảo với hơn 20% dân số là người trên 65 tuổi. Cơ cấu nhân khẩu học không thể đảo ngược, tỷ lệ lão hóa sẽ tiếp tục gia tăng trong những thập niên tới. Về lâu dài, lao động nhập cư không thể là giải pháp cho mọi vấn đề.
Singapore đang đẩy mạnh sử dụng AI và robot để ứng phó với tình trạng già hóa dân số. Đảo quốc với hơn 735km2 đã ứng dụng công nghệ để giúp bù đắp tình trạng thiếu hụt lao động trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, với hy vọng tạo ra một mô hình cho các quốc gia khác đang phải đối mặt với những thách thức tương tự về dân số già.
Hồi tháng 7, cơ quan công nghệ y tế quốc gia Synapxe đã ký thỏa thuận hợp tác với OpenAI, công ty đứng sau ChatGPT, để thử nghiệm một nguyên mẫu đa tác nhân có thể xử lý các dịch vụ giao dịch hàng ngày như đặt lịch hẹn và trả lời các câu hỏi chung về chăm sóc sức khỏe.
Synapxe cũng đã ký biên bản ghi nhớ với Google Cloud và các dịch vụ từ các công ty công nghệ khác.
“AI mang lại tiềm năng to lớn trong việc chuyển đổi chăm sóc sức khỏe thông qua đổi mới sáng tạo”, Giám đốc điều hành của cơ quan này, ông Ngiam Siew Ying, phát biểu tại sự kiện AI Accelerate 2025 vào tháng 6. “Bằng cách khai thác các khả năng của AI, chúng tôi đang phát triển các giải pháp nâng cao khả năng dự đoán và chăm sóc cá nhân hóa, đồng thời cải thiện kết quả sức khỏe cho tất cả mọi người.”
Tiếp đó, trong tháng 8, chính phủ đưa ra sáng kiến Age Well Neighbourhoods (Khu phố Sống Khỏe) đã được triển khai nhằm hỗ trợ các dịch vụ chăm sóc tại nhà cho người cao tuổi thay vì chăm sóc tại các viện dưỡng lão.
“Thay vì tập trung vào việc xây dựng thêm viện dưỡng lão, chúng ta nên tập trung vào cách giúp người cao tuổi già đi một cách thanh thản và khỏe mạnh, để họ tiếp tục kết nối với cộng đồng, sống cùng với trẻ em và thậm chí cả trẻ em”, Bộ trưởng Y tế Ong Ye Kung phát biểu.
Theo Nikkei Asia, Straits Times
Ricky Hồ / BSA Media
