Kazakhstan đang tiếp cận hàng trăm công ty Mỹ và châu Âu đang rời khỏi Nga và thuyết phục các công ty này di dời sang Kazakhstan. Nikkei Asia đưa tin nền kinh tế của đất nước Trung Á thêm sức bật mới với tỷ lệ thành công khá tích cực là gần 23%.
“Chúng tôi đã gửi lời mời tới 401 công ty mà việc di dời của họ đến Kazakhstan mang lại lợi ích cho ất nước. Tính đến thời điểm hiện tại, 67 công ty (tức 16,7%) đã phản hồi tích cực và tiếp tục tiến hành các thủ tục sau đó. Có 25 công ty (khoảng 6,2%) đã hoàn tất việc di dời”, Thứ trưởng Ngoại giao Almas Aidarov phát biểu trước Thượng viên Kazakh.
Kazakhstan đã tìm cách thu hút các doanh nghiệp rời khỏi Nga kể từ tháng 7 năm ngoái, khi Tổng thống Kassym-Jomart Tokayev cho biết chính phủ “phải tạo điều kiện thuận lợi” cho các công ty di dời. “Điều này sẽ dẫn đến việc tăng cường sản xuất hàng hóa có giá trị gia tăng cao”, ông Tokayev phát biểu vào thời điểm đó.
Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, các công ty phương Tây đã ồ ạt rời khỏi thị trường Nga, phần lớn là do tác động của các biện pháp trừng phạt kinh tế của Mỹ và phương Tây đối với chuỗi cung ứng. Tính đến ngày 15-6-2023, theo thống kê của Đại học Yale, tổng cộng 546 công ty đã quyết định rút khỏi Nga.
Nổi bật trong số đó là McDonald’s. Chuỗi fastfood của Mỹ đã bán mảng kinh doanh ở Nga cho một công ty địa phương và sau đó được đổi tên chuỗi Vkusno & tochka – tạm dịch là “Ngon và chỉ có thế”. Hay hãng xe hơi Renault đã bán bớt phần lớn cổ phần của mình trong AvtoVAZ, hãng xe lớn nhất của Nga, và chuyển toàn bộ quyền sở hữu nhà máy lắp ráp ở Moscow.
Trong số các công ty Nhật Bản, Toyota Motor và Nissan Motor đã thông báo vào mùa thu năm ngoái rằng họ sẽ rời khỏi Nga.
Các doanh nghiệp rời khỏi Nga đang lực chọn các nước Trung Á để tổ chức lại nhân sự và các hoạt động kinh doanh. Tờ Vedomosti của Nga đưa tin Apple đã chuyển nhiều công nhân làm việc tại Nga sang Kyrgyzstan.
Các quốc gia Trung Á là các thị trường tiềm năng lớn. Trong số các nước từng thuộc Liên Xô trước đây, các nước Trung Á thường được xem là có rủi ro địa chính trị tương đối thấp. Một phân tích đã chỉ ra rằng cuộc di cư ào ạt của các doanh nghiệp phương Tây đã mang lại động lực mới cho kinh tế khu vực.
Nền kinh tế của khu vực dự kiến sẽ tăng trưởng ít nhất 5,2% trong năm nay và 5,4% vào năm 2024, theo dự báo từ Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Châu Âu (EBRD) hồi tháng 5. Các ngân hàng Kazakhstan cũng tăng tốc phát triển khi dân thường Nga và Belarus đổ xô đi tour du lịch Kazakhstan và các nước Trung Á khác để mở tài khoản thanh toán để tránh các lệnh trừng phạt tài chính của phương Tây.
EBRD cho biết điều này một phần “nhờ vào việc di dời các doanh nghiệp và cá nhân khỏi Nga” cũng như “việc Trung Quốc mở cửa trở lại”.
Tuy nhiên, các thủ tục giấy tờ liên quan đến việc thoái vốn tài sản dường như mất một thời gian hơn dự định.
Theo báo chí Nga, chỉ khoảng 200 công ty nộp đơn xin rời khỏi Nga đã hoàn tất việc rời khỏi nước này do quá trình xét duyệt của quan chức Nga kéo dài. Các công ty phương Tây phải trả phí để hoàn tất thủ tục thoái vốn.
Ricky Hồ / BSA
