Nhiều mặt hàng thiết lập mức giá cao lịch sử trong năm 2022, do chiến tranh Ukraine và lạm phát mạnh. Chính sách tiền tệ của Quỹ Dự trữ liên bang (Fed) và việc Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ là những biến số chính trên thị trường hàng hóa toàn cầu trong năm nay.
Cuộc họp của Fed trong tháng 3 tới có thể tiết lộ các dấu hiệu giảm cường độ tăng lãi suất của Fed. Một số nhà phân tích dự báo việc giảm lãi suất có thể bắt đầu từ quý cuối 2023. Tuy vậy, mọi dự báo đều không chắc chắn.
Giá hàng hóa sẽ không vượt đỉnh của 2022
Các nhà phân tích cho rằng giá các mặt hàng có thể tăng hoặc giảm, nhưng điểm chung họ đồng ý là hầu hết các mặt hàng khó có thể tăng vọt trên mức đã đạt được năm ngoái.
Chẳng hạn như dầu thô. Giá chuẩn dầu West Texas Middle (WTI) đã tăng lên 122 USD/thùng vào tháng 6 năm ngoái khi Nga – nhà sản xuất lớn thứ ba thế giới – bị phương Tây trừng phạt khi đưa quân vào Ukraine. Đó là mức giá cao nhất kể từ năm 2008 khi WTI đạt mức cao nhất mọi thời đại là 145 USD/thùng. Tính đến đầu tháng 1, WTI đang giao dịch quanh mức 76 USD.
Nhà kinh tế cấp cao Tatsufumi Okoshi tại Nomura Securities dự báo rằng WTI sẽ tăng lên mức 90 USD, do nhu cầu dầu toàn cầu dự kiến sẽ tăng lên khi Trung Quốc chấm dứt chính sách zero Covid nghiem ngặt và du lịch toàn cầu hồi phục. Trung Quốc đã gỡ bỏ chính sách cách ly bắt buộc với khách quốc tế kể từ hôm 8-1 vừa rồi.
Okoshi cho rằng: “Ngay cả khi tốc độ phục hồi kinh tế của Trung Quốc chậm lại và giá dầu giảm, các nước OPEC+ có khả năng sẽ cắt giảm sản lượng để giữ giá trên 70 USD mỗi thùng”.
Các đợt bùng phát Covid ở Trung Quốc dự kiến sẽ đạt đỉnh vào ngày 13-1 tới với 3,7 triệu ca mỗi ngày, theo hãng phân tích sức khỏe Airfinity của Vương quốc Anh. Okoshi nhận định: “Sau khi các ca nhiễm mới đạt đỉnh điểm, Trung Quốc có thể sẽ tăng cường các biện pháp kích thích để thúc đẩy nền kinh tế từ quý 2”. Nhà kinh tế cũng nói thêm rằng động thái như vậy sẽ tác động đến nhu cầu và dòng chảy hàng hóa trên toàn cầu.
Đồng đặc biệt nhạy cảm với nhu cầu của Trung Quốc vốn chiếm một nửa tổng lượng toàn cầu. Hợp đồng tương lai chuẩn trên Sàn giao dịch kim loại London (LME) đã tăng lên 10.375 USD/tấn trong tháng 3 năm ngoái, do sự bất ổn về địa chính trị (chiến tranh Ukraine) và các nỗ lực giảm phát thải carbon trên toàn cầu. Đồng hiện giao dịch quanh mức 8.300 USD/tấn.
Nhà kinh tế trưởng Takayuki Honma thuộc Sumitomo Corporation Global Research dự báo rằng giá đồng sẽ dao động trong khoảng 7.000 – 9.000 USD/tấn trong năm. Ông cũng nói thêm rằng giá đồng khó có thể tăng vọt trên mức 10.000 USD như năm ngoái.
Bao giờ Fed sẽ bắt đầu giảm lãi suất?
Chính sách tiền tệ của Mỹ sẽ là một chìa khóa khác để dự báo xu hướng đồng và các hàng hóa khác. Trong bối cảnh lạm phát, Fed đã tăng lãi suất trong suốt năm 2022, củng cố vị thế đồng đô la – phương tiện thanh toán thống trị thị trường hàng hóa thế giới.
Hồi tháng 12 vừa rồi, các nhà kinh tế tại Citi Research nói rằng: “Chúng tôi kỳ vọng sự phục hồi bằng kích thích hỗ trợ từ Covid ở Trung Quốc và sự xoay trục của Fed sẽ tạo điều kiện cho giá đồng [đồng] phục hồi lên 8.500 USD/tấn vào cuối năm 2023”.
Vàng đặc biệt phản ứng nhanh với những thay đổi về lãi suất, bởi bản thân kim loại này không mang lại lãi suất. Tăng lãi suất thường thúc đẩy các nhà đầu tư bán vàng. Giá vàng tương lai chuẩn ở New York là khoảng 1.860 USD/ounce, giảm từ mức 2.058 USD vào tháng 3-2022.
Vẫn còn sự không chắc chắn về việc liệu Fed có cắt giảm lãi suất trong năm nay hay không. Các nhà phân tích nói rằng miễn là lạm phát vẫn tiếp tục, thì một động thái như vậy khó có thể xảy ra, ngay cả khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại.
Nhà phân tích thị trường vàng Koichiro Kamei tại Viện Chiến lược thị trường Tokyo cho biết: “Chúng ta sẽ có ý tưởng về thời điểm Fed sẽ ngừng tăng lãi suất tại cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang (FOMC) vào tháng 3 tới”. Kamei dự kiến giá vàng sẽ dao động từ 1.770 – 2.100 USD trong năm nay khi đồng đô suy yếu.
Các yếu tố khác cũng có thể tác động đến thị trường hàng hóa.
Nhà kinh tế trưởng Honma của Sumitomo Corporation Global Research cảnh báo rằng “chủ nghĩa dân tộc tài nguyên” có thể đạt được động lực ở một số quốc gia, tạo ra sự gián đoạn nguồn cung đối với các khoáng sản chính. Tháng 12 rồi, Indonesia đã tuyên bố sẽ cấm xuất khẩu bauxite bắt đầu từ tháng 6-2023 như một phần trong nỗ lực không ngừng nhằm thúc đẩy ngành khoáng sản trong nước.
Việc thiếu đầu tư vào lĩnh vực hàng hóa là một mối quan tâm khác.
Các nhà kinh tế tại Goldman Sachs cho biết: “Chúng tôi hy vọng các thị trường hàng hóa sẽ được định hình bởi tình trạng thiếu đầu tư trong năm 2023. Trong khi thị trường đang thoái vốn ngày hôm nay, điều đáng ngạc nhiên hơn là thiếu đầu tư vào hàng hóa cho ngày mai.”
Họ cũng nói thêm: “Phần lớn giảm phát hàng hóa đến từ việc các ngân hàng trung ương tăng chi phí vốn và rút cạn thanh khoản thị trường, cả về vật chất và tài chính, đây không phải là giải pháp cơ bản dài hạn. Nếu không có đủ vốn đầu tư để tạo ra khả năng cung ứng dự phòng, hàng hóa sẽ vẫn bị mắc kẹt trong tình trạng thiếu hụt dài hạn, với giá cả cao hơn và biến động hơn”.
Ricky Hồ / BSA (Theo Nikkei Asia)
Ant huy động được 1,5 tỷ USD sau khi Trung Quốc nhẹ tay với Big Tech
