ĐMST để phát triển tài nguyên bản địa, mang lại giá trị kinh tế cao

Những sản phẩm như rau má, các loại rau gia vị, mật hoa dừa hay khoai lang là những sản phẩm hết sức dân dã nhưng trở nên có giá trị khi các bạn trẻ khởi nghiệp kết hợp được với công nghệ, có cách sản xuất, chế biến an toàn, xây dựng được tiêu chuẩn và biết cách chào hàng. Đây chính là thời kỳ để các bạn trẻ khởi nghiệp phát huy tài năng, tính sáng tạo để phát triển nguồn tài nguyên bản địa từng địa phương.

Đó là lời chia sẻ của chuyên gia, khách mời tại hội thảo về “Phát triển Tài nguyên bản địa – đổi mới và sáng tạo”, do Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp – BSA phối hợp cùng Trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp và khởi nghiệp và Tỉnh Đoàn Đồng Tháp tổ chức vào ngày 12/9, tại Hội trường khách sạn Hòa Bình (TP.Cao Lãnh, Đồng Tháp).

Chương trình là hoạt động thực hiện nhiệm vụ của Đề án 844 của Chính Phủ, do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì. Sự kiện đã thu hút hơn 100 doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, thành viên CLB khởi nghiệp, HTX  Nông nghiệp của tỉnh này và một số địa phương lân cận.

Sự kiện là một trong những hoạt động thực hiện nhiệm vụ 3- đề án 844 của Chính phủ và chuỗi các hoạt động hỗ trợ, nâng cao năng lực- phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (ĐMST), các dự án khởi nghiệp khu vực ĐBSCL lọt vào vòng thi Bán kết của cuộc thi “Dự án khởi nghiệp ĐMST Thanh niên nông thôn 2020” do Trung tâm BSA phối hợp cùng Ban Thanh niên nông thôn – Trung ương Đoàn tổ chức”.

Hội thảo tập trung vào các vấn đề như giá trị tài nguyên bản địa nhìn từ các quốc gia trên thế giới, các vấn đề liên quan đến đổi mới sáng tạo trong sản xuất, kinh doanh, nguồn hỗ trợ từ các tổ chức, các kiến nghị về cơ chế, chính sách dành cho khởi nghiệp…

Song song đó, các chuyên gia cũng chia sẻ những kinh nghiệm thực tiễn về tư duy ĐMST trong khởi nghiệp; Đổi mới phương thức xúc tiến thị trường và kinh doanh thời Covid -19; Ứng dụng đổi mới các phương pháp bảo quản, chế biến nông sản với chi phí thấp hay Xây dựng hệ thống phân phối, điểm giới thiệu kinh doanh sản phẩm khởi nghiệp tại các điểm dừng chân ngành du lịch…

Tại hội thảo, bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội DN HVNCLC, Giám đốc Trung tâm BSA cho rằng tài nguyên bản địa là tài sản cực kỳ lớn và quan trọng đối với mỗi quốc gia. Ở Việt Nam cụm từ “Tài nguyên bản địa” được biết đến nhiều hơn từ cách đây chỉ 4, 5 năm nhưng trên thế giới, cụm từ này đã có từ rất lâu. Khi đi sâu vào các nền nông nghiệp mạnh trên thế giới như Hàn Quốc, Nhật Bản hay Pháp mới thấy rằng, dù dịch nghĩa có khác nhau nhưng “Tài nguyên bản địa” ở các quốc gia này đều có điểm chung, được xem là sức mạnh của nền kinh tế. Các quốc gia phát triển rất biết cách xác định nguồn tài nguyên bản địa.

“Thí dụ các bạn thấy Hàn Quốc họ có nền kinh tế Kim Chi. Câu chuyện Kim Chi trở thành quốc sách phát triển kinh tế của Hàn Quốc. Hay như nước Pháp, một trong những nền kinh tế mạnh trong liên minh châu Âu và 2 sản vật mạnh nhất của nước này sữa Phô mát và Rượu vang. Đây là 2 sản phẩm tài nguyên bản địa từ ngành chăn nuôi bò và trồng nho. Ở Nhật Bản, chúng ta nghe nhiều câu chuyện “Một cọng rơm”, thì thấy rằng cụm từ Tài nguyên bản địa có lịch sử từ lâu đời”, bà Vũ Kim Hạnh chia sẻ.

Đại diện của Hội DN HVNCLC cũng nêu ra một thực trạng đáng lo ngại là ngày càng có nhiều người không biết trân quý nguồn tài nguyên bản địa. Bà cho biết khi gặp gỡ với một chuyên gia tiêu chuẩn Localg.a.p., được vị này chia sẻ rằng xoài Cát Chu của Đồng Tháp và xoài Cát Hòa Lộc của Tiền Giang bán không chạy và cũng không được đặt hàng trước như loại xoài Từ Quý của Đài Loan. Do vậy nhiều nông dân đã chặt các loại xoài này để trồng xoài Đài Loan cho dễ bán. Do sinh kế, canh tác tự phát, nên người nông dân mở rộng diện tích trồng xoài Đài Loan, trong khi xoài bản địa dần bị thu hẹp. Như vậy, mong muốn lớn nhất hiện nay chính là việc các doanh nghiệp khởi nghiệp sẽ là cứu cánh cho nguồn tài nguyên bản địa của từng địa phương, đưa ra nhiều sản phẩm mới từ cây bản địa, con giống bản địa, kết hợp với đổi mới sáng tạo để cuối cùng, chúng ta có những sản phẩm từ nguồn tài nguyên bản địa nhưng rất hiện đại trên thị trường quốc tế.

Có thể thấy rằng, nguồn tài nguyên bản địa ở Việt Nam hiện nay rất phong phú. Chỉ riêng ở khu vực ĐBSCL, hàng loạt loại cây ăn trái là đặc sản, là sản phẩm được chứng nhận địa lý, hay các sản phẩm liên quan đến gạo, dừa, sen, cá… đã là nguồn tài nguyên khổng lồ để các bạn trẻ phát triển thành những sản phẩm mang lại giá trị kinh tế cao. Điều khởi nghiệp cần nhất là cần áp dụng công nghệ, có sự ĐMST, sản xuất theo tiêu chuẩn và đặc biệt là có thêm những kết nối để sản phẩm vươn ra thế giới.

Thí dụ như câu chuyện bột rau sấy lạnh của Ngọc Hương (TP.HCM). Đây là nhân vật đoạt ngôi quán quân cuộc thi “Dự án khởi nghiệp ĐMST Thanh niên nông thôn năm 2019”. Chúng ta ai cũng biết rằng, rau má được người Việt sử dụng từ xa xưa nhưng chỉ dừng lại ở các mức thông thường như món rau, nước ép…, nhưng Ngọc Hương đã biết cách trồng rau má theo công nghệ sạch, sử dụng công nghệ sấy lạnh và nghiền nhiệt thấp, qua đó đảm bảo giữ lại chất dưỡng chất tốt nhất gần như sản phẩm tươi, đóng gói tiện lợi nên được nhiều người ưa thích. Không chỉ thị trường nội địa, bột rau má, diếp cá, tía tô… của Hương đã xuất khẩu được sang các quốc gia châu Âu, Mỹ, Nhật, Ấn Độ…

Ngày 8/9 vừa qua, khi Hội DN HVNCLC tổ chức chào hàng trực tuyến cho 2 hệ thống siêu thị ở Úc, giám đốc 1 siêu thị nói rằng: Trong cuộc sống bận rộn của người Úc hiện tại, những bữa ăn “mini” cực kỳ cần thiết. Bột rau má sấy này là một thức uống hết sức tiện lợi, thú vị và hấp dẫn. Vị giám đốc này nói có thể mua, bao tiêu hết sản phẩm của Ngọc Hương nếu bột rau này đạt được các tiêu chuẩn của Úc.

Hay như mật hoa dừa, bánh phồng khoai lang… những sản phẩm hết sức dân dã nhưng trở nên có giá trị khi các bạn trẻ khởi nghiệp kết hợp được với công nghệ, có cách sản xuất, chế biến an toàn, xây dựng được tiêu chuẩn và biết cách chào hàng. Đây chính là thời kỳ để các bạn trẻ khởi nghiệp phát huy tài năng, tính sáng tạo để phát triển nguồn tài nguyên bản địa từng địa phương..

Tại hội thảo, bà Nguyễn Thị Thu Vân, Trưởng ban Thanh niên nông thôn (Trung ương Đoàn) cho rằng, hiện nay, các bạn khởi nghiệp đã nỗ lực hết sức nhưng do cơ chế về vĩ mô, không thuộc tầm các dự án khởi nghiệp làm được, phải kiến nghị, đề xuất tới Chính phủ, UBND các tỉnh, thành để đưa ra được những chính sách hỗ trợ phù hợp.

Nếu doanh nghiệp khởi nghiệp không lên tiếng thì các hoạt động của doanh nghiệp khởi nghiệp sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Do đó, Ban Thanh niên nông thôn cũng như đề án 844 rất muốn nghe những kiến nghị của các doanh nghiệp để có thông tin báo cáo với lãnh đạo các cấp. Một phần nữa là các bạn khởi nghiệp cũng rất quan tâm đến hoạt động hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp của Trung ương đoàn, nhất là vấn đề về vốn, các thủ tục giải ngân các vốn vay dành cho khởi nghiệp trong nông nghiệp. Hiện nay, nguồn vốn liên quan đến tổ chức đoàn từ Trung ương đến địa phương rất lớn, do đó các tổ chức này cũng rất muốn doanh nghiệp khởi nghiệp mạnh dạn, chủ động tìm hiểu để tiếp cận hoặc đưa ra những giải pháp để các đơn vị liên quan tìm cách tháo gỡ, hỗ trợ.

Trong khuôn khổ của hội thảo, hàng chục doanh nghiệp khởi nghiệp ở Đồng Tháp và nhiều tỉnh, thành lân cận đã có cuộc kết nối cung ứng sản phẩm với Cửa hàng Ocop Đại Kim Phúc Bến Tre và Foodmap, một sàn thương mại điện tử mới nổi, có sự liên kết với nhiều sàn lớn như Tiki, Lazada….

Một số hình ảnh tại hội thảo và tập huấn cho các dự án khởi nghiệp

Anh Tuấn