Những lo lắng về suy thoái kinh tế ngày càng tăng trong năm nay sẽ có thể đảo ngược những thay đổi trên thị trường lao động trong suốt ba năm Covid. Quyền lực có thể quay về tay của chủ sử dụng lao động và những đặc quyền, ưu thế mà người lao động có được trong đại dịch bị đe dọa.
Giới quản lý đang chia rẽ. Một số tin rằng làm việc từ xa có lợi thế, chẳng hạn như nhân viên hạnh phúc hơn. Nhưng số khác lại cho rằng văn hóa doanh nghiệp được hình thành tại môi trường công sở.
“Có sự khác biệt thực sự giữa các doanh nghiệp. Các công ty có sự lựa chọn riêng của mình,” Melissa Swift, người phụ trách về chuyển đổi lao động tại hãng tư vấn Mercer nói.
Điều đó có nghĩa rằng các công việc từ xa vẫn tồn tại. Viện Gallup dự đoán rằng khoảng 75% nhân viên có khả năng làm việc từ xa sẽ làm việc kết hợp (hybrid – tức một phần tại văn phòng, phần khác làm ở nhà) hoặc làm việc từ xa hoàn toàn trong thời gian dài.
Giữ chân nhân tài
Giữ chân nhân viên có năng lực với cơ chế làm việc linh hoạt là yếu tố quan trọng buộc giới quản lý phải cho phép nhân viên làm việc từ xa. Một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Stanford, Đại học Chicago và Instituto Tecnológico Autónomo de México công bố vào mùa hè 2022 cho thấy: công việc hybrid làm tăng sự hài lòng và năng suất của nhân viên, giảm 35% tỷ lệ tiêu hao.
Giám đốc nghiên cứu Caitlin Duffy của hãng tư vấn Gartner cho rằng: “Các nhân viên đã trải nghiệm mức độ hài lòng mới khi làm việc tại nhà và thật khó biện minh khi doanh nghiệp buộc họ từ bỏ sự thoải mái trước đây”.
Trong khi đó, tình trạng nhân viên bỏ việc vẫn là vấn đề đau đầu, gây sụt giảm doanh thu khi tỷ lệ bỏ việc vẫn ở trên mức trước đại dịch. Trong thị trường lao động ngày càng khó như hiện nay, nhiều doanh nghiệp không để xảy ra “chảy máu” nhân tài. Phó Giáo sư Prithwiraj Choudhury tại Trường Kinh doanh Harvard nói rằng điều này đặc biệt đúng đối với những nhân viên có thành tích cao giữa lúc kinh tế gặp khó khăn.
Choudhury, người nghiên cứu về công việc từ xa, cho biết: “Trong bất kỳ môi trường kinh tế nào, những tài năng hàng đầu luôn có những lựa chọn bên ngoài”.
Mở rộng cơ hội tuyển dụng
Làm việc từ xa giúp mở ra cơ hội tuyển dụng ở khu vực địa lý rộng hơn và với nguồn nhân tài lớn hơn. Đó là một lợi thế lớn, đặc biệt là đối với những vị trí chuyên môn cao, khó tìm được ứng viên đủ tiêu chuẩn. Điều này cũng mang lại cho các nhà tuyển dụng cơ hội tốt hơn để giành được nhân tài từ các trung tâm công nghệ ở Bờ Tây nước Mỹ. Đơn cử như Bộ Cựu chiến binh Mỹ vốn chật vật để thuyết phục nhân viên chuyển đến Washington làm việc.
Tạo ra sự linh hoạt trong công việc cũng có thể hỗ trợ các sáng kiến đa dạng, bình đẳng và hòa nhập của công ty. Đó là trường hợp đặc biệt đối với các nhóm, chẳng hạn như những người lao động khuyết tật, những người thường không thể tiếp cận thị trường lao động. Các bậc cha mẹ đang đi làm và người da màu cũng đã báo cáo những lợi ích to lớn từ công việc từ xa.
Làm việc từ xa tạo cơ hội cho người khuyết tật, các bậc phụ huynh có con nhỏ và người da màu.
Cắt giảm chi phí thời suy thoái
Phó Giáo sư Choudhury, thay vì đảo ngược quá trình chuyển sang làm việc từ xa, suy thoái kinh tế có thể đẩy nhanh xu hướng này vì giảm bớt nhu cầu về không gian văn phòng làm việc, giúp các doanh nghiệp cắt bớt chi phí.
Mùa hè 2022, hãng Yelp Inc. đã đóng cửa các văn phòng ở New York, Chicago và Washington với kế hoạch dành khoản tiết kiệm được cho việc tuyển dụng và phúc lợi cho nhân viên. Tiếp đó, hãng gọi xe công nghệ Lyft Inc. đã cho thuê khoảng một nửa diện tích văn phòng Lyft ở San Francisco, New York, Seattle và Nashville. Các hãng đại công nghệ khác như Meta Platforms Inc. và Amazon.com Inc. đã bớt các kế hoạch mở rộng văn phòng.
Những nhân viên được phép làm việc tại nhà sẵn sàng giảm lương để có được sự linh hoạt hơn trong môi trường làm việc, chi phí đi lại thấp hơn. Chính sách làm việc từ bất cứ đâu cũng cho phép các ông chủ giảm chi phí lao động bằng cách thuê nhân viên ở các bang có mức sống rẻ hơn, chẳng hạn như Idaho, Louisiana và Kansas.
Rủi ro khi đảo ngược mô hình làm việc từ xa
Nếu một công ty thay đổi hoàn toàn, các giám đốc điều hành có nguy cơ bị tai tiếng. Chỉ nhìn vào Twitter, chúng ta sẽ dễ nhận ra. Trong nỗ lực cải tổ Twitter vào cuối năm, tỷ phú Elon Musk đã chấm dứt chuyện làm việc từ xa. Rất nhiều nhân viên đã chọn cách thôi việc. Musk buộc phải xuống nước để thuyết phục một số nhân viên quay trở lại.
Tuy vậy, nhà tâm lý học tại nơi làm việc Ben Granger thuộc hãng Qualtrics nói rằng buộc nhân viên trở lại văn phòng như kiểu Elon Musk không phải chiến lược tốt trong dài hạn. “Các ứng viên tương lai có thể đọc các bình luận của những nhân viên đã nghỉ việc. Họ có thể đọc báo để biết cách hành xử của công ty. Lãnh đạo các doanh nghiệp cần phải nghĩ về khả năng đó”, ông nói.
Ricky Hồ – Theo Bloomberg
(Theo Bản tin LBC 2023)
