Ngày 28/7/2023, hơn 200 doanh nghiệp ngành nội thất Việt Nam, các hiệp hội cùng đại diện các cơ quan ban ngành, chuyên gia kinh tế tham dự Diễn đàn Công nghiệp chế biến gỗ Việt Nam với chủ đề: “Giữ vị thế đón cơ hội,” tổ chức tại TP.HCM.
Vị thế cạnh tranh hàng đầu và dư địa phát triển dài lâu
Phát biểu tại diễn đàn, ông Lê Hoàng Tài – Phó cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại cho biết rằng, trong tình hình xuất khẩu 6 tháng đầu năm đối mặt với nhiều thách thức như hiện nay, việc ngành chế biến gỗ nhìn lại các giá trị nội hàm và tìm hướng phát triển mới cho ngành là việc làm mang tính cấp thiết.
Xét về nội lực, theo chuyên gia kinh tế Phạm Phú Ngọc Trai, chủ tịch GIBC, thực tế giảm đơn hàng hiện nay của ngành gỗ chỉ là tạm thời. Ngành nội thất Việt Nam có đủ dư địa để phát triển trong 5 đến 10 năm tới. “So với mức phát triển GDP trung bình của toàn cầu, ở mức 3%, tốc độ tăng trưởng kép của ngành nội thất thế giới là 4,5%, ngành chế biến gỗ Việt Nam phát triển trung bình 15,4%/năm là một con số chứng tỏ vị thế và tiềm năng rất lớn”, ông Trai nói.
Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Khanh, Chủ tịch HAWA cũng cho rằng, bên cạnh tỷ lệ tăng trưởng ấn tượng, doanh nghiệp ngành gỗ cũng đang khẳng định tính chủ động trong kinh doanh hội nhập. Khi thị trường suy giảm, thời gian qua, các doanh nghiệp không hề bị động mà cố gắng thích ứng. “Một mặt, các doanh nghiệp ngành gỗ tổ chức lại bộ máy sản xuất, tinh gọn mô hình để tiết giảm chi phí. Mặt khác, nỗ lực tận dụng các hỗ trợ từ các cơ quan xúc tiến thương mại tìm kiếm thị trường mới”, ông Khanh chia sẻ.
Theo ông Khanh, trong những giải pháp ứng phó với tình hình hiện tại, ngành gỗ chứng kiến một đợt dịch chuyển mới, có thể gọi là mở rộng biên độ kinh doanh. Cụ thể là việc các thương hiệu nội thất lớn của Việt Nam đang mở rộng hiện diện ở các thị trường xuất khẩu tiềm năng, đặc biệt là thị trường của các nước siêu giàu ở Trung Đông như Arab Saudi, Dubai để tiếp cận cơ hội cung ứng cho các siêu dự án bất động sản mới. Với nội lực của ngành, ông Khanh cho rằng, mục tiêu xuất khẩu của năm 2023 hoàn toàn có thể đạt được bởi đơn hàng đã bắt đầu quay trở lại thời gian gần đây.
“Điều cần nhất lúc này là doanh nghiệp phải kiện toàn nội lực để có thể sẵn sàng đón đơn hàng khi thị trường phục hồi”, ông Trần Sĩ Chương, chuyên gia kinh tế phát triển và cố vấn chiến lược cho doanh nghiệp, tư vấn. Là thành viên của Công ty tư vấn chiến lược hàng đầu thế giới 3Horizons tại London, Anh Quốc, dựa vào kinh nghiệm ứng phó từ các đợt suy thoái kinh tế trước đây, ông Chương cho rằng, những sụt giảm của ngành nội thất nói riêng và kinh tế toàn cầu nói chung là hệ lụy của nhiều yếu tố tiêu cực nhưng cơ hội tăng trưởng vẫn có để chúng ta có thể đón đầu.
“Sự cộng hưởng của những biến động tiêu cực của thế giới đã khiến thế giới vận hành theo một cách thức hoàn toàn mới, luật chơi mới, nên người chơi cũng phải mới để thích ứng kịp thời”, ông Chương cho hay.
Ông Phạm Phú Ngọc Trai trong bài chia sẻ của mình với các doanh nghiệp ngành gỗ
Chuyển đổi xanh là con đường nâng sức cạnh tranh
Một trong những “luật chơi” mới mà thị trường đòi hỏi cấp thiết là tính bền vững trong sản phẩm nội thất.
Đây không còn là đòi hỏi mang tính tự nguyện như trước đây mà đã trở thành điều kiện bắt buộc nếu muốn tham gia thị trường. “Chuyển đổi xanh ngay từ bây giờ chính là con đường để có cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh,” ông Phạm Phú Ngọc Trai nói.
Cũng theo ông Trai, ngoài những quy định bắt buộc hiện hành, doanh nghiệp Việt Nam sẽ đối diện với những đòi hỏi mới như cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) do Ủy ban Châu Âu (EC) đề xuất, có hiệu lực từ tháng 10/2023. Hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Châu Âu sẽ phải chịu thêm chi phí nếu không chuyển đổi mô hình sản xuất ít phát thải hơn để có tín chỉ carbon. Với hiện trạng ngành gỗ Việt Nam có trữ lượng rừng trồng đáng kể, ông Trai cho rằng, nếu thiết lập lại và tổ chức kết nối tốt, thị trường tín chỉ carbon chính là cơ hội để doanh nghiệp nội thất Việt Nam gia tăng lợi thế.
Do đó, “Ngành chế biến gỗ Việt Nam cần định vị lại mục tiêu, tầm nhìn trở thành Trung tâm đồ nội thất thế giới xanh và bền vững”, ông Trai nói.
Định vị lại tầm nhìn phát triển cho ngành nội thất Việt Nam trong bối cảnh mới cũng là chủ đề chính các diễn giả tranh luận ở phần tọa đàm. Theo bà Phạm Thị Ngọc Thủy – Giám đốc Ban IV, những thách thức mới về thị trường liên quan đến EUTR hay mục tiêu Net Zero cũng sẽ giúp ngành chế biến gỗ và lâm sản Việt Nam phát triển theo chiều hướng tích cực hơn. Từ đó, tạo điều kiện cho ngành vươn xa hơn, thu hút thêm dòng vốn đầu tư từ khối ngoại.
Tổng giám đốc Mekong Capital, ông Chad Ovel, nhận định với những điển hình lớn như AA Corporation, An Cường, Trường Thành… ngành nội thất Việt Nam khá ấn tượng trong mắt các nhà đầu tư. Ông tin rằng, ngành nội thất Việt Nam hoàn toàn có cơ hội đón nhận làn sóng đầu tư và làn sóng tăng trưởng hậu lạm phát. Vấn đề là cách thức thích ứng với khó khăn hiện nay và chiến lược phát triển bền vững của ngành được triển khai thế nào.
Phục vụ cho mục tiêu này, Chủ tịch HAWA đề xuất hình thành trung tâm logistic – xúc tiến thương mại nội thất Việt Nam ở thị trường trọng điểm, đầu tiên là ở Mỹ, nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp xuất khẩu có thể kết hợp để tiếp cận với khách hàng ở các nước sở tại với chi phí thấp.
Trong khuôn khổ diễn đàn, sự kiện ra mắt Hội chợ xuất khẩu Đồ gỗ & Nội thất TP.Hồ Chí Minh – HawaExpo 2024 cũng được tổ chức. Hội chợ sẽ diễn ra từ 6 – 9/3/2024. HawaExpo 2024 là hội chợ quốc tế Việt Nam có quy mô lớn nhất được ghi nhận, mở rộng đến 3 địa điểm thuộc TP. Hồ Chí Minh và Bình Dương, quy tụ 700 doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu đồ gỗ, nội thất, mỹ nghệ của Việt Nam, hứa hẹn chào đón 30.000 khách tham quan từ 200 quốc gia cùng chiến dịch quảng bá toàn cầu ấn tượng. Hội chợ HawaExpo 2024 được bảo trợ bởi Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, sự chỉ đạo chuyên môn của Sở Công Thương TP.HCM. Hội chợ do Công ty Viforest Fair tổ chức, vận hành bởi HAWA với sự hỗ trợ và phối hợp của các Hiệp hội Viforest, BIFA, DOWA, FPA Bình Định.
